بیماری‌های واگیردار از طریق آب و مواد غذایی
بیماری‌های واگیردار از طریق آب و مواد غذایی به عنوان بیماری‌هایی شناخته می‌شوند که از طریق مصرف آب و مواد غذایی به انسان منتقل می‌شوند. این بیماری‌ها می‌توانند از طریق باکتری‌ها، ویروس‌ها، پارازیت‌ها یا توکسین‌ها منتقل شوند و ممکن است به عنوان بیماری‌های دست به دست انتقال یافته نیز شناخته شوند. در زیر، برخی از مهم‌ترین بیماری‌های واگیردار از طریق آب و مواد غذایی را معرفی می‌کنیم:
1. اسهال و کاهش وزن: اسهال معمولاً به وسیله باکتری‌ها مانند سالمونلا، شیگلا، اشریشیاکلی و یا ویروس‌هایی مانند نوروویروس‌ها انتقال می‌یابد. مصرف آب یا مواد غذایی که با این میکروب‌ها آلوده شده‌اند، می‌تواند به اسهال و کاهش وزن منجر شود.
2. کولرا: کولرا نیز یک بیماری واگیر از طریق آب و مواد غذایی است که توسط باکتری ویبریو کولرا انتقال می‌یابد. علائم آن شامل اسهال شدید، استفراغ، نفخ و نشانه‌های تخلیه مایعات بدن می‌شود.
3. بیماری لیستریا: باکتری لیستریا معمولاً در مواد غذایی مانند ماهی، مرغ، لبنیات و سبزیجات تخمیرشده یافت می‌شود. این باکتری می‌تواند به عفونت‌های جدی در افراد با سیستم ایمنی ضعیف منجر شود.
4. هپاتیت A: ویروس هپاتیت A از طریق مصرف آب و مواد غذایی آلوده به انسان منتقل می‌شود. علائم شامل آب‌رویی، تب، تهوع و استفراغ می‌شوند
5. آمیبیازیس: این بیماری به وسیله پارازیت آمیبا انتقال می‌یابد و می‌تواند در دستهای آب آلوده یا مصرف مواد غذایی آلوده به پارازیت ایجاد شود. علائم شامل اسهال خونی، تب و درد شکمی می‌باشند.
6. توکسوپلاسموزیس: این بیماری توسط پارازیت توکسوپلاسما گوندیی انتقال می‌یابد و ممکن است از طریق مصرف آب آلوده یا مواد غذایی آلوده به پارازیت ایجاد شود. در افراد با سیستم ایمنی ضعیف، این بیماری می‌تواند جدی باشد.
7. آنتریکوکلیت: این بیماری به وسیله باکتری‌هایی مانند کمپیلوباکتر ژنوس انتقال می‌یابد و معمولاً از طریق آب و مواد غذایی آلوده به این باکتری‌ها انتقال پیدا می‌کند. علائم شامل اسهال، تب، و درد شکمی می‌شوند.
8. بیماری باتولیسم: باکتری کلستریدیوم باتولینوم توکسین‌های خطرناکی تولید می‌کند که می‌توانند از طریق مصرف مواد غذایی کنسرو شده آلوده به این توکسین‌ها ایجاد شوند. باتولیسم ممکن است به سمیت خطرناک منجر شود.
برای پیشگیری از بیماری‌های واگیردار از طریق آب و مواد غذایی، به موارد زیر توجه کنید:
- دستان خود را پس از تماس با سطوح آلوده و قبل از تماس با آب و مواد غذایی بشویید.
- آب آشامیدنی را از منابع معتبر و منظم مصرف کنید.
- مواد غذایی را به خوبی پخت کنید تا باکتری‌ها و پارازیت‌ها نابود شوند.
- مواد غذایی را در دمای مناسب نگهداری کنید تا از رشد میکروب‌ها جلوگیری شود.
- از شستشوی میوه‌ها و سبزیجات قبل از مصرف به دقت اطمینان حاصل کنید.
- مواد غذایی کنسروی را با دقت بررسی کنید و در صورت نیاز با کمک گوشت‌گیرهای بیرونی از محتوای داخل بیرون آورید.
به یاد داشته باشید که مراجعه به پزشک و دریافت راهنمایی‌های پزشکی در صورت بروز علائم نگران‌کننده بسیار مهم است.
9. سمومان: سمومان‌ها مواد شیمیایی خطرناکی هستند که به طور غیرمنتظره در آب و مواد غذایی ممکن است وارد شوند. این سموم می‌توانند به علت آلودگی مواد غذایی یا استفاده اشتباه از مواد شیمیایی در پخت و پز غذا به انسان‌ها آسیب برسانند.
10. انگل‌های کریپتوسپوریدیوم و ژیاردیا: این پارازیت‌ها ممکن است از طریق مصرف آب آلوده یا مواد غذایی آلوده به این پارازیت‌ها به انسان منتقل شوند. علائم معمول شامل اسهال، تب و درد شکمی می‌شوند.
11. بیماری‌های انتقالی از حیوانات به انسان: مصرف گوشت نیمه‌پخت یا خام، محصولات لبنی آلوده به باکتری‌ها یا ویروس‌ها می‌تواند منجر به بیماری‌هایی مانند سالمونلا و اشریشیاکلی شود.
12. زیکا و ویروس‌های مشابه: ویروس زیکا به طور اصلی از طریق نیله‌زنبورها به انسان‌ها منتقل می‌شود، اما ممکن است از طریق آب آلوده یا مواد غذایی نیز به انسان‌ها منتقل شود. این ویروس می‌تواند در خانم‌های باردار به فرزندان نازایی منجر شود.
13. بیماری لیگیونلا: این بیماری به وسیله باکتری لیگیونلا پنوموفیلا انتقال می‌یابد و ممکن است از طریق تندی و تبخیر آب آلوده یا مواد غذایی آلوده به این باکتری به انسان‌ها منتقل شود. بیماری‌های لیگیونلا می‌توانند عفونت‌های تنفسی جدی ایجاد کنند.
14. بیماری ایسوسپوریا: این بیماری از طریق پارازیت ایسوسپورا انتقال می‌یابد و می‌تواند از طریق مصرف آب و مواد غذایی آلوده به این پارازیت به انسان‌ها منتقل شود. علائم آن معمولاً مشابه اسهال و تهوع هستند.
15. بیماری‌های واگیر از طریق آب آلوده در کشور‌های در حال توسعه: در کشور‌هایی که زیرساخت‌های بهداشتی و آبیاری مناسب ندارند، بیماری‌های مانند کولرا و اسهال ممکن است از طریق آب آلوده به انسان‌ها منتقل شوند.
در صورت بروز علائم نگران‌کننده مانند اسهال شدید، تهوع، استفراغ مکرر، تب، یا درد شکمی، به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص و درمان مناسب را دریافت کنید. همچنین، بهبود بهداشت شخصی و زمینه‌های تولید و توزیع آب و مواد غذایی نیز می‌توانند به کاهش انتقال این بیماری‌ها کمک کنند.
برای پیشگیری از این بیماری‌ها، مهم است که آب و مواد غذایی را به خوبی بپزید، آب آشامیدنی از منابع معتبر استفاده کنید، دستان خود را پس از استفاده از دستشویی بشویید و به مواد غذایی خود دقت کنید تا از آلودگی جلوگیری کنید. همچنین واکسیناسیون در برخی از موارد می‌تواند در پیشگیری از بیماری‌هایی مانند هپاتیت A مفید باشد.
